Atatürk İlkeleri ve İnkılapları

Atatürk İlkeleri ve İnkılapları,  İlkeler ile ilgili uygulamalar, Cumhuriyetçilik Milliyetçilik, Halıkçılık, Devletçilik, Laiklik, İnkılapçılık (Devrimcilik)

İLKELER - İLKELERLE  İLGİLİ  UYGULAMALAR  (İNKILAPLAR)

Cumhuriyetçilik
P TBMM’nin açılması
P Saltanatın kaldırılması
P Cumhuriyet’in İlanı
P Halifeliğin kaldırılması
P 1921 ve 1924 Anayasalarının kabulü
P Çok partili rejim denemeleri
P Kadınlara seçme ve seçilme haklarının verilmesi

Milliyetçilik
P TBMM’nin açılması
P İstiklal Marşı’nın kabulü
P Saltanatın kaldırılması
P Cumhuriyetin ilanı
P Tevhid-i Tedrisat Kanunu
P Halifeliğin kaldırılması
P Kabotaj Kanunu’nun çıkarılması
P Yabancı işletmelerin satın alınması ve ulusallaştırılması
P Türk Tarih Kurumu’nun açılması
P Türk Dil Kurumu’nun açılması

Halkçılık

P Aşar vergisinin kaldırılması
P Kıyafet devrimi
P Tekke ve zaviyelerin kapatılması
P Türk Medeni Kanunu
P Harf inkılâbı
P Toprak reformu ile ilgili kanunun çıkarılması
P Soyadı Kanunu
P Kadınlara seçme ve seçilme haklarının verilmesi

Devletçilik
P Aşar vergisinin kaldırılması
P Tarım alanındaki destekleyici çalışmalar
P Yabancı işletmelerin satın alınması ve ulusallaştırılması
P Devletçe demiryollarının yapılması
P Devletin banka kurması
P Devletin bankaları ve kredi kooperatiflerini denetimine alması
P Teşvik-i Sanayi Kanunu
P I. Beş Yıllık Kalkınma Planı’nın hazırlanması
P KİT’lerin kurulması
P Kamulaştırma çalışmaları

Laiklik
P Saltanatın kaldırılması
P Halifeliğin kaldırılması
P Şeriye ve Evkaf Vekâleti’nin kaldırılması
P Tevhid-i Tedrisat Kanunu
P Medreselerin kapatılması
P Maarif Teşkilatı Hakkındaki Kanun’un çıkarılması
P Tekke ve zaviyelerin kapatılması
P Kıyafet devrimi
P Türk Medeni Kanunu
P Anayasadan “devletin dini İslam’dır” maddesinin çıkarılması
P Laiklik ilkesinin anayasada yer alması

İnkılâpçılık (Devrimcilik)
P Yukarıda adı geçen bütün yenilikler ve uygulamalar (inkılâplar), İnkılâpçılık ilkesi ile ilgilidir.

Hangi inkilaplar hangi ilkeler doğrultusunda yapıldı...

Devletçilik İlkesi Doğrultusunda Yapılan İnkılaplar

Devletçilik, ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınma için, yapılması gereken işlerin derhal yapılması demektir. Atatürk tarafından uygulamaya konulan bir ekonomi politikasıdır. Devlet özel sektörün gerçekleştirdiği başarılı atılımları desteklediği ve teşvik ettiği gibi, başarının yakalanması gereken alanlarla ilgili çalışmalarına daha fazla ağırlık vererek, kalkınmayı topyekün gerçekleştirmeyi amaçlar. Ekonomik kalkınma, yatırım, üretim, kalkınma planı, sermaye, gibi kavramlar devletçilik ilkesi ile ilgilidir. Devleçilik ilkesi kalkınmanın temel ilkelerinden birisidir.

Devletçilik ilkesi doğrultusunda yapılan inkılaplar

-Birinci ve ikinci Beş Yıllık Kalkınma Planlarının hazırlanması ve uygulamaya konulması

-Etibankın kurulması

-Denizbankın kurulması

-Sümerbankın kurulması

-Milli Koruma Kanununun çıkarılması

-Özel girişimcilere ait kurumların millileştirilmesi

İnkılapçılık İlkesi Doğrultusunda Yapılan İnkılaplar

İnkılap, kelime olarak yenilik demektir. İnkılapçılık, çağın gerektirdiği yeniliklerin toplumun ihtiyaçları doğrultusunda yapılmasıdır. Çağ dışı kalmış kurumların kaldırılarak yerine çağdaş kurumların getirilmesini ve modernleşmeyi esas alır. Atatürk inkılapçılık ilkesi ile yeniliklerin devam etmesini ve değişen koşullara göre Türk ulusunun kendisini yenilemesini arzulamakta idi. Yapılan bütün inkılaplar bu ilke doğrultusunda gerçekleşmektedir.

İnkılapçılık ilkesi doğrultusunda yapılan inkılaplar

-Şapka Kanununun çıkarılması

-Kılık-Kıyafette yapılan değişiklikler

-Latin Alfabesinin kabulü

-Latin Rakamlarının kabulü

-Takvim,saat, ağırlık ve uzunluk ölçülerinin değiştirilmesi

-Hafta tatilinin Cuma gününden Pazar gününe alınması

Halkçılık İlkesi Doğrultusunda Yapılan İnkılaplar

Atatürk ilkeleri arasında olan halkçılık ilkesi; Cumhuriyet ile yönetilen bir ülkede, kalkınmada, yönetimde, ulus ve devlet imkanlarının kullanılmasında halk yararının gözetilmesi demektir. Ülke sınırları içerisinde yaşayan değişik sosyal grupların mutluluk ve refahını artırmayı hedefler. Halkçılık ilkesi, Türk toplumunda birey, aile, zümre ve sınıf egemenliğinin olamayacağı, bütün millet bireylerinin yasa önünde eşitliği esasına dayanır ve her türlü ayrıcalığı reddeder. Herkesin (Çalışması ve yetenekleri ölçüsünde) aynı haklara sahip olmasını sağlayarak, halkın eşitliğini temel alır. Bu ilke cumhuriyetçilik ve milliyetçiliğin doğal bir sonucudur. Halkçılık ilkesi kalkınmayı hızlandırmıştır. 

Halkçılık ilkesi doğrultusunda yapılan inkılaplar

-Cumhuriyetin İlanı

-Kılık-Kıyafet Kanununun Kabulü

-Aşar Vergisinin kaldırılması

-Medeni Kanunun kabulü

-Kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi

-Yeni Türk Harflerinin Kabulü

-İlköğretimin zorunlu hale getirilmesi

-Sosyal hizmet kurumları ve sağlık örgütlerinin kurulması (Çocuk Esirgeme Kurumunun açılması, devlet hastanelerinin açılması, dispanserlerin açılması, Kızılayın güçlendirilmesi)

-Devlet Demir Yollarının kurulması

Laiklik İlkesi Doğrultusunda Yapılan İnkılaplar 

Laiklik, din ve devlet işlerinin birbirinden ayrı tutulmasıdır. Atatürkün laiklik ilkesi, kişilerin din, ibadet ve vicdan özgürlüğünün sağlanmasını ifade eder. Ayrıca devlet düzeninin ve hukuk kurallarının, dine değil akla ve bilime dayandırılmasıdır. Burada gözetilen asıl amaç, tamamen din özgürlüğüdür. Anayasanın değiştirilemez bir maddesi olduğundan dolayı laiklik ilkesi ile devlet, vatandaşlarının ibadet etme özgürlüğünü güvence altına almıştır. Akılcılık, bilimsellik, din ve inanç özgürlüğü, ibadet serbestliği gibi kavramlar laiklik ilkesini çağrıştırır. İslam dininde ki "Dinde zorlama yoktur" inancı laiklik ilkesinde en güzel şekilde yansıtılmaktadır. Laiklikte, insanlar dindar olmaya ya da belli bir dini ve mezhebi benimsemeye zorlanamazlar. Atatürkün laiklik ilkesi aklı ve bilimi işaret etmektedir.

Laiklik ilkesi doğrultusunda yapılan inkılaplar

-Saltanatın kaldırılması

-Cumhuriyetin ilanı

-Halifeliğin kaldırılması

-Şeriye ve Evkaf Vekaletinin kaldırılması

-Tevhid-i Tedrisat kanunu

-Tekke ,zaviye ve türbelerin kapatılması

-Medeni Kanunun kabulü

-1924 Anayasasından Devletin dini İslamdır maddesinin çıkarılması.

-1924 Anayasasına laiklik ilkesinin girmesi

-Maarif Teşkilatı hakkındaki kanunun kabulü

-Medreselerin kapatılması

-Kılık Kıyafet Kanununun kabulü (Peçe ve Çarşaf giyilmesinin yasaklanması)

Milliyetçilik İlkesi Doğrultusunda Yapılan İnkılaplar

Atatürk milliyetçiliği, Türk vatanını ve milletini sevmek ve sahip çıkmakla beraber, diğer dünya uluslarının da bağımsızlık ve toprak bütünlüğüne saygı göstermek demektir. Ulusal kişilik ve benlik duygusu Atatürk milliyetçiliğinin ta kendisidir. "Yurtta barış dünyada barış" diyen ulu önder Atatürk, bu sözleriyle barışın en büyük temsilcisi olduğunu da gözler önüne sermektedir. Atatürk milliyetçiliği büyük bir hoşgörüyü içinde barındırmakta ve tüm milletlerin bağımsızlık ve toprak bütünlüğüne saygı gösteren bir anlayışı savunmaktadır.

Milliyetçilik ilkesi doğrultusunda yapılan inkılaplar

-Yeni Türk Devletinin kurulması

-Türk Tarih Kurumunun kurulması

-Türk Dil Kurumunun kurulması

-İzmir İktisat Kongresinin toplanması

-Kapitülasyonların kaldırılması

-Kabotaj Kanununun çıkarılması

-Yeni Türk harflerinin kabul edilmesi

-Yabancıların kurduğu bazı işletmelerin millileştirilmesi

-Türk Parasını Koruma Kanununun çıkarılması

Cumhuriyetçilik İlkesi Doğrultusunda Yapılan İnkılaplar 

Atatürk ilkelerinin ilk sırasında bulunan Cumhuriyetçilik ilkesi, Anayasanın değiştirilemez, değiştirilmesi teklif dahi edilemez maddeleri arasındadır. Cumhuriyet: Yönetimin bir kişi, gruba veya zümreye değil millete ait olan bir yönetim biçimidir. Yani halkın kendisini yönetecek olan kişileri belli bir süreliğine, hiçbir baskı altında kalmadan özgürce seçme hakkını ifade ettiği gibi, halkın seçme, seçilme, hükümet kurma, yönetime katılma, siyasi parti kurma gibi kavramları kullanabilme özgürlüğünü de ifade eder. Cumhuriyetçilik, demokrasi, milli egemenlik, halk iradesi gibi kavramları içinde barındıran, dünya üzerindeki halk iradesi dışında hiçbir iradeyi kabul etmeyen en modern yönetim şekli olan cumhuriyetin uygulanmasında ortaya çıkan bir kavramdır. Cumhuriyetçilik, cumhuriyet rejimini benimseme, koruma ve yüceltmeyi amaçlar.

Cumhuriyetçilik İlkesi doğrultusunda yapılan inkılaplar:

-TBMMnin açılması (23 Nisan 1920)

-Saltanatın kaldırılması (1 Kasım 1922)

-Cumhuriyetin ilanı (29 Ekim 1923)

-Siyasal partilerin kurulması

-1921 ve 1924 Anayasalarının hazırlanması

-Kadınlara seçme ve seçilme hakkının tanınması (5 Aralık 1934)

-Ordunun siyasetten ayrılması