işte yağmurun oluşması 5. sınıf fen ve teknoloji dersi maddenin değişimi ve tanınması
İşte Yağmurun
Oluşması!
Yağmurun oluşmasında 2 işlem gerçekleşiyor.
Yoğunlaşma ve buharlaşma. Güneş ışığının etkisi ile her gün yüz binlerce
metreküp su buharlaşarak atmosfere doğru yükseliyor. Yükseldikçe soğumaya
başlıyor. Öyle biran geliyor ki su buharı ısının çok düşük olduğu bir bölgeye
geliyor.
Soğuk hava katmanına rastlayan buhar
tanecikleri havadaki toz parçacıklarına tutunarak su damlaları haline
dönüşüyor. Bunlar birleşerek bulutları oluşturuyor. Bu su damlacıklarının
yeryüzüne düşmesi yani yağmur oluşturması için belirli bir büyüklüğe gelmesi
gerekiyor. Bu da yüz binlerce su damlacığının birleşmesi anlamına geliyor.
Yeterli büyüklüğe ulaşınca yerçekiminin etkisiyle yere düşmeye başlıyor. Bütün
bu anlattığımız işlemler ise ortalama 8 gün sürüyor.
Sizlere bir soru; yağan yağmurun süresi
neye bağlıdır? Bir bulutun yarısı yağmur olarak yağar bu da tahminen 30 dakika
sürer. Ama bulutlar devamlı oluşursa yağmur günlerce yağar.
Peki hava kapalı olduğu halde bazen yağmur
yağmaz bunun sebebi ise; su damlalarının sıcak ve kuru bir hava katmanından
geçiyor olmasıdır. Burada su damlaları yeniden buharlaşır ve yağmur oluşmaz.
Hiç
dikkatinizi çekti mi bilmiyorum, sağanak yağmur yağarken ilk taneler her zaman
daha iridir. Bunun sebebi de yağmur damlalarının yeryüzüne inerken soğuk ve
nemli hava ile karşılaşmasıdır. Soğuk ve nemli katmandan geçen damlalar
buharlaşmadan yeryüzüne inerler. Bu sırada hacim yönünden büyüdükleri gibi
havanın nemini de aldıkları için daha da büyürler. Ve sağanak yağmurda ilk
taneler daha büyük olur. Arkadan gelen damlalar ise nemi azalmış bir katmandan
geçtikleri için ilk tanelerden daha küçüktür.
Yağmurun
yağması için su damlalarının belirli bir büyüklüğe gelmesi gerektiğin
söylemiştik. Bu da damlaların birbiri ile birleşmesi ile olmaktadır. Bu
birleşme 2 türlü olur. Çarpışma ile birleşme ve kristalleşme ile birleşme.
1. Çarpışma İle Birleşme:
Buluttaki su tanecikleri rüzgarın etkisi ile bir oraya bir buraya itilirler. Birbirlerine çarptıkça birleşerek su damlacıklarını oluştururlar. Oluşan su damlacıkları da kümeleşerek su damlalarını meydana getirirler. Bu damlalar belirli bir ağırlığa ulaşınca havadan daha ağır hale gelerek yere yağmur olarak düşerler.
Buluttaki su tanecikleri rüzgarın etkisi ile bir oraya bir buraya itilirler. Birbirlerine çarptıkça birleşerek su damlacıklarını oluştururlar. Oluşan su damlacıkları da kümeleşerek su damlalarını meydana getirirler. Bu damlalar belirli bir ağırlığa ulaşınca havadan daha ağır hale gelerek yere yağmur olarak düşerler.
2. Kristallesme Yolu İle
Birleşme:
Hava sıcaklığı birdenbire düşerse su tanecikleri donarak buz kristallerini oluştururlar. Bu kristaller yere düşerken daha sıcak bir hava katmanının içinden geçer. Burada eriyip yeryüzüne yağmur olarak iner.
Hava sıcaklığı birdenbire düşerse su tanecikleri donarak buz kristallerini oluştururlar. Bu kristaller yere düşerken daha sıcak bir hava katmanının içinden geçer. Burada eriyip yeryüzüne yağmur olarak iner.
Bu yazımızda sizlere yağmurun oluşmasını anlatmaya
çalıştık. Yağmur deyip geçmeyin. Bakın öğrendiniz bile nasıl oluştuğunu!
Hiç yorum yok :
Yorum Gönder